तथ्याङ्क विश्लेषण विनाको विकास कति महंगो ?
हालसालै काठमाडौंमा एक अर्तरक्रिया कार्यक्रममा नेपालमा धेरै बर्ष बिताएका वातावरण इतिहासकार थोमस रोर्वटसनको ब्याख्यान सुन्ने मौका मिल्यो । थोमसले सन् १९५० दशकका इतिहास केलाएर नेपालको तराईमा फैलिएको औलोको महामारीबारे अनुसन्धान गर्नुभएको थियो । लामखुट्टेलाई नेपालको विकासका प्रमुख सुत्रधार मानेका फुलब्राईटका पूर्व कार्यकारी निर्देशक थोमसले तराईको औलोमा गरिएको अध्ययनका आफ्ना सिकाई बाँड्नुभएको थियो । उहाँको अत्यन्त रोचक प्रस्तुतीको क्रममा धेरै नै नयाँ कुरा जान्न पाईयो । जस मध्ये पृथ्वीनारायण शाहको मृत्युको कारण औलोको ज्वरो हो भन्ने पनि थियो । वातावरण इतिहासकार भएर यस्तो सूष्म रुपमा अध्ययन गरेका व्यक्तिसँग बार्तालाप गरी अरू नयाँ कुरा सिक्ने इच्छा थियो तर समयको अभावले त्यस दिन यो पुरा हुन सकेन, तर मौका मिलेमा इच्छा अझै छ ।
Read more: